top of page
Writer's pictureVadim Sidorovich

Як выглядала Налібоцкая пушча раней: позірк са старых фота і малюнкаў

Updated: Mar 29, 2023

Сааўтар Баляслаў Сідаровіч


Мэта гэтага паста напоўніцу відавочна з назову. Мне самому, ды й любому іншаму аматару Налібоцкай пушчы пэўне ж не раз мроілася, як тое выглядала яна раней, да шалёнага наступу чалавека на прыроду ў дваццатым стагодзьдзі. Вядома было б надта цікава зазірнуць у гэтую пушчу пракавечных часоў, адылі дзякуй і за тое, што неяк захаваліся шэраг фотаздымкаў і малюнкаў, што адлюстроўваюць стан Налібоцкай пушчы з сярэдзіны дзевятнаццатага стагодзьдзя да сярэдзіны дваццатага стагодзьдзя.


Пададзеныя фотаздымкі 1920-х і 1930-х гадоў узяты з міжваенных выданьняў польскага лавецкага часопісу Łowiec Polski, а таксама ад шэрагу людзей, якія мелі тое ці іншае дачыненьне да Налібоцкай пушчы (тутэйшыя, асушальнікі, лесагаспадарнікі, паляўнічыя й іншыя). Гэтыя людзкія фотаздымкі пераважна датуюцца пэрыядам 1940-1960-х гадоў, але ёсьць і ранейшыя таксама 1920-х і 1930-х гадоў. Таксама скарыстаны некаторыя аўтарскія фотаздымкі некранутых натуральных варункаў, што яшчэ былі ў Налібоцкай пушчы напачатку 1980-х гадоў. Што тычыцца малюнкаў, то пададзены шэраг карцін вядомага мастака Юльяна Фалата, дзе ён таленавіта адлюстраваў сцэны паляваньня магнатаў Радзівілаў у Налібоцкай пушчы ў сярэдзіне 1880-х гадоў. Лічбавыя копіі гэтых малюнкаў Фалата ўзяты з сайту http://www.pinakoteka.zascianek.pl.


Адносна больш менш старых фотаздымкаў, то я не буду перагружаць деманстрыцыйную частку подпісамі, адкуль яны ўзяты й што тое за мейсца. Гэтак таму што гэтыя фотаздымкі ўжо былі скарыстаны ў розных пастах майго блогу з ўсёй гэтай інфармацыяй. Гэты жа пост мае мэтай толькі зрабіць уражаньне, якой то Налібоцкая пушча была стагодзьдзе раней.


Усё пададзенае пераважна адлюстроўвае лесагаспадарнікаў або паляўнічых у дзеі або часьцей з трафэямі, але лясная, або багенная асноледзь перадае калярытны воблік тагачаснай пушчы яшчэ да паўсюдных высечак і татальнага асушэньня.







Трэба таксама зацеміць, што стагодзьдзе таму, нават яшчэ на пачатку 1960-х гадоў Налібоцкая пушча была ня толькі вялізарным лясным масівам, але леса-багенным комплексам, дзе адчыненыя багны і багенна-прыгнечыныя лясы займалі ня менш траціны плошчы гэтага натуральнага тэрэну. Было ўжо шэраг даволі водных каналаў і заставалася шмат рэчак.







Ніжэй пададзены малюнкі Юльяна Фалата. Лічбавыя копіі гэтых малюнкаў Фалата ўзяты з сайту http://www.pinakoteka.zascianek.pl. Гэтыя таленавітыя малюнкі трапна перадаюць калярыт ранейшай Налібоцкай пушчы.








361 views13 comments

13 comentarios


karlikstanislaw
20 feb 2022

Zenon Kłaczkiewicz ( 1939 - 2022) urodzony w Sietryszczu w Puszczy Nalibockiej, autor książki pt. "Ocalić od zapomnienia"...


Me gusta
Irina Rotenko
Irina Rotenko
21 feb 2022
Contestando a

Вялікі дзякуй за фота і паведамленьне, гэту кнігу я маю. Пазнаю на фота Зянона каля падмурка іхняй хаты ў Сятрышчы.

Me gusta

karlikstanislaw
15 feb 2022

Dziękuję za maila! Wadim, czy jest jeszcze hrudok - "wysepka", gdzie podczas IIwś ukrywali się przed Niemcami - dirlewangerowcami puszczańscy ludzie? Ma być w miejscu gdzie wypływa Izledź. Zenon Kłaczkiewicz wszystko to ładnie opisał. Pozdrawiam serdecznie!

Me gusta
Irina Rotenko
Irina Rotenko
15 feb 2022
Contestando a

Тая выспачка пры Ізьледзі захавалася, і мы прынамсі кожны травень тамака бываем, як расшукваем лошвішчы ваўкоў.

Me gusta

karlikstanislaw
13 feb 2022

Irina i Wadim! Przesyłam zdjęcie Jana Kłaczkiewicza, które otrzymałem od zaprzyjaźnionej z nim rodziny Państawa Popławskich z Dalidowicz. Zdjęcie znajduje się też w opracowaniu pt. "Ocalić od zapomnienia" Zenona Kłaczkiewicza syna Jana. Wiele wiadomości o Puszczy Nalibockiej mamy od Pana Zenona Kłaczkiewicza ur. w Sietryszczu i Pana Henryka Żurawiela ur. w Holenderni! Ostatni kontakt mailowy od Pana Henia miałem w kwietniu 2020 roku, złożył życzenia wielkanocne, i powiadomił o domowej kwarantannie w związku z c19, od tamtej pory nie ma kontaktu...Pozdrawiam serdecznie, Stanisław Karlik


Me gusta
Irina Rotenko
Irina Rotenko
15 feb 2022
Contestando a

Дарагі Станіслаў, вялікі дзякуй за цікавую інфармацыю і фота Яна Клачкевіча. Я ў свой час кантактаваў з Зянонам Клачкевічам і Генрыхам Жураўлём. Усяго Вам найлепшага і здароўя, як будзе спрамога, то заязджайце да нас, Вадзім

Me gusta

karlikstanislaw
12 feb 2022

Na 10. zdjęciu od góry stoi ze strzelbą i trzyma pod pachą upolowane kuropatwy Pius Farbotko z gajówki Holendernia...

Me gusta
Irina Rotenko
Irina Rotenko
13 feb 2022
Contestando a

Дзякуй, я гэта ведаў, і ў адным з іншых пастоў (напэўна пра Буды) гэтае фота гэтак і падпісана.

Me gusta

karlikstanislaw
12 feb 2022

Na 5. zdjęciu od góry - na polowaniu u Tyszkiewiczów, stoi w środku grupy ze strzelbą przewieszoną na piersi z białymi wąsami, raczej na pewno Jan Kłaczkiewicz z Sietryszcza...

Me gusta
Irina Rotenko
Irina Rotenko
13 feb 2022
Contestando a

Вялікі дзякуй, тое ня ведаў.

Me gusta
bottom of page